szczepionka

Szczepienia ochronne pełnią bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka. Obrona przed groźnymi chorobami zakaźnymi zrewolucjonizowała możliwości ochrony zdrowia. Stale rośnie liczba szczepionek, które zabezpieczają zdrowie i życie człowieka przed kolejnymi chorobami. 

Działanie szczepionek

Celem każdego szczepienia jest ochrona organizmu przed groźnymi chorobotwórczymi drobnoustrojami. Szczepionki wzmacniają układ odpornościowy poprzez wszczepienie do organizmu niechorobotwórczych bakterii lub wirusów. Dzięki temu organizm wie na jakie szczepy choroby powinien uważać i przed jakimi się chronić. Doskonale zapamiętuje informacje o groźnych drobnoustrojach, a gdy styka się z nimi, reaguje natychmiastowo i przystępuje do aktywnej obrony. Niezaszczepiony organizm reaguje inaczej. W przypadku zakażenia nie potrafi się właściwe obronić, nie zna wroga, więc nie umie dostatecznie ocenić swoich możliwości i często mu ulega. Dopiero, gdy choroba zaatakuje organizm, dowiaduje się jak zwalczać drobnoustroje i wytwarzać odporność.

Szczepionka, jest więc biologicznym środkiem posiadającym antygeny wirusowe lub bakteryjne. Po wprowadzeniu ich do organizmu, automatycznie podnosi on swoją odporność. Nastawiony jest przeciw tym antygenom. Ponadto, wszystkie dane odnoście konkretnego szczepu choroby zostają zapisane w „pamięci immunologicznej”, tak więc organizm potrafi w każdej chwili zareagować w przypadku ponownego bliskiego spotkania z chorobowymi drobnoustrojami.

Co dają szczepienia

Szczepienie przekazuje osobie odporność indywidualną, ale także zbiorową. Oznacza to, że w przypadku zaszczepienia się przez wiele osób na daną chorobę, wirus nie może zaatakować żadnej z nich i rozprzestrzenić się. Dlatego w cywilizowanych krajach nie dochodzi już do epidemii.
Szczepienia dzielą się na obowiązkowe i zalecane. W każdym przypadku zwiększają procent osób chronionych, dzięki czemu u osób niezaszczepionych spada prawdopodobieństwo zarażenia się. W takim momencie właśnie, choroba zaczyna obniżać swoją aktywność, aż w końcu całkiem znika. To zjawisko określa się jako odporność populacyjną. W dokładnie taki sposób, pozbyto się w Europie wiele niebezpiecznych chorób takich jak gruźlica czy błonica, a ospę wietrzną całkowicie wyeliminowano.
Faktem jest ze szczepionka nie daje 100 proc. pewności niezachorowalności na daną chorobę. Jednak jeżeli dojdzie do zakażenia, choroba będzie miała dużo łagodniejszy przebieg i co najważniejsze, nie będzie zagrażała życiu. Dzięki zaszczepieniu pewne jest uniknięcie poważnych powikłań, które niosą ze sobą niektóre choroby. W przypadku osób starszych, szczepionka przeciwko grypie, uchroni przed groźnymi powikłaniami, o które bardzo łatwo w tym wieku. Jednym z powikłań grypy jest zapalenie płuc, które może doprowadzić nawet do śmierci.

W skład każdej szczepionki wchodzą substancje rozpuszczające jak np. woda, a także środki  konserwujące -  np. antybiotyki, oraz nośniki antygenu i antygenu chorobowego drobnoustroju. Są to niechorobotwórcze, żywe drobnoustroje (znajdujące się w szczepionce przeciwko śwince, odrze, różyczce) lub fragmenty komórek drobnoustrojów (szczepionka przeciwko krztuścowi, durowi brzusznemu). Jeszcze inne szczepionki posiadają toksyny bakterii niezawierające właściwości toksycznych, jak np. szczepionka przeciw tężcowi.
Szczepionki podawane są na trzy różne sposoby: podskórnie, doustnie lub domięśniowo w zastrzyku. Jak już wspomniano, nie zawsze gwarantują 100 proc. odporności, z tego względu, że czasem wirusy ulegają mutacji. Dobrym przykładem jest tutaj wirus grypy. Co roku specjaliści przygotowują nową szczepionkę, gdyż wyjątkowo często wirus ten zmienia swoje chorobowe szczepy.