Małopłytkowość poprzetoczeniowa to skaza krwotoczna, występująca nagle w okresie od 5 do 15 dni po przetoczeniu krwi. W trakcie tego schorzenia ilość płytek krwi wynosi mniej niż 5 tys./mm3. W przypadku ok. 10% pacjentów dochodzi do krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego oraz śmierci.
Płytki są najmniejszymi elementami krwi o kształcie dyskowatym. Towarzyszą procesowi hemostazy. Dzięki zawartym w nich ziarnistościom możliwe jest krzepnięcie krwi oraz fibrynoliza. Mają wpływ także na skurcze i rozkurcze naczyń krwionośnych.
Małopłytkowości można podzielić na:
- pochodzenia centralnego, wrodzone lub nabyte- uwarunkowane zmniejszonym wytwarzaniem płytek krwi;
- pochodzenia obwodowego- immunologiczne np. immunologiczna plamica małopłytkowa, poprzetoczeniowa, powlekowa, lub nieimmunologiczne np. zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, zakrzepowa plamica małopłytkowa.
Objawy
Schorzenie to dotyczy jedynie kobiet w wieku średnim i starszym, szczególnie u wieloródek i będących często biorcami krwi. Objawy zaobserwować można, gdy liczba płytek wynosi mniej niż 3000/μl. Jednak ich liczba nie musi być głównym kryterium objawów klinicznych.
Czasami pacjenci mimo niskiego poziomu krwi znajdują się w dobrym stanie. Pacjent może mieć bowiem niski poziom płytek we krwi, a organizm znajdować się w dobrym stanie ogólnym. Przeważnie objawy tej choroby to: wybroczyny pojawiające się na skórze kończyn oraz tułowia, krwawienia z dziąseł, nosa, dróg rodnych kobiety, dróg moczowych.
Specyficzne w tym przypadku są też krwawienia z błon śluzowych i nasilone z drobnych zadrapań i ran. Rzadziej i w poważnych tylko stanach może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego. Przy małopłytkowości zwykle temperatura ciała jest podwyższona.
Przyczyny małopłytkowości
- zmniejszenie liczby megakariocytów w szpiku kostnym, co oznacza zmniejszenie liczby płytek,
- niewystarczająca produkcja płytek krwi,
- nadmierne usuwanie płytek z krążenia, gdy w organizmie działają przeciwciała przeciwko płytkom bądź inne czynniki,
- nieprawidłowy rozdział płytek w organizmie.
Wizyta u lekarza
W przypadku stwierdzenia u siebie ogólnych objawów pomocy należy szukać u lekarza rodzinnego. Pacjent powinien dokładnie opisać, kiedy i w jakich okolicznościach pojawiły się symptomy oraz co je wzmaga. Dodatkowo powinno się też podać wszelkie informacje o współtowarzyszących chorobach i tych dotychczas przebytych.
W większości przypadków lekarz zaleci badania laboratoryjne, które ocenią wydolność szpiku kostnego. Konieczne jest też wykonanie badania morfologicznego krwi obwodowej z wymazem. Po badaniach lekarz będzie mógł już skierować pacjenta do specjalisty- hematologa lub nefrologa.
Leczenie
Leczenie tej choroby polega na podaniu choremu immunoglobuliny anty-D. W większości przypadków kuracja okazuje się skuteczna już po kilku dniach. Nie stosuje się przetaczania koncentratu płytek krwi z uwagi na możliwość pogłębienia odczynu poprzetoczeniowego.
Powrót do listy