10 na 10 - czyli co naprawdę wiemy o skali Apgar ?

Szczęśliwi przyszli rodzice zawsze wyobrażają sobie swoje dziecko jako uroczego aniołka o pięknej twarzyczce najlepiej z aureolą loczków na głowie i nieziemskim uśmiechem. Gdy maluch już przyjdzie na świat mimo zachwytu rodziny i znajomych nad urodą i wyglądem naszej pociechy, sami obiektywnie oceniając stwierdzamy, że nasz maluszek jest po prostu brzydki. Mały przybysz jakby z innej planety ma zbyt dużą głowę, opuchnięte oczy, spłaszczony nos, włosy sterczące we wszystkich kierunkach, albo ich brak. Przekrwione oczy, wyglądające na zezujące, pulsujące na główce ciemiączko. Skóra naszego malca wcale nie wygląda jak w reklamie, jest pokryta pozostałością mazi płodowej o właściwościach ochronnych i porośnięta meszkiem płodowym. Mimo tych wszystkich wydawałoby się wad otrzymuje 10 punktów na 10 w skali Apgar. Badaniu temu podlega każdy noworodek. Ale czy wiemy co one oznaczają ?

Test, któremu poddawane są wszystkie noworodki wymyśliła lekarka pediatra Virginia Apgar w 1953 roku. Wyniki tego testu rejestrowane są w 1, 3,  5 i 10 minucie życia noworodka i pokazują ogólny stan naszego maluszka w pięciu kategoriach. Badane są: zabarwienie skóry, czynność serca, odruchy, napięcie mięśni oraz oddech. Każda badana kategoria oceniana jest od 0 do 2 punktów. Maluch który otrzymał od 7 do 10 punktów jest w stanie bardzo dobrym i dobrym i nie wymaga szczególnej opieki medycznej oprócz standardowej opieki po porodzie. Oznacza to, że maluch przeszedł dobrze poród, bardzo dobrze oddycha, z każdym nabieranym oddechem jego skóra się zaróżawia, a jego serce bije mocno i jest silne. Ciałko napina się prawidłowo, a przy standardowym oczyszczaniu nosa krzyczy pełną parą.

Maluchy ocenione od 4 do 6 punktów są w średnim stanie i mogą potrzebować określonych zabiegów. Niższa ilość punktów może być spowodowana przedłużającym się porodem i tym, że dziecko jest nim zmęczone. Przez pewien czas było niedotlenione, jego skóra nie ma odpowiedniego koloru a oddech jest nieregularny ze zwolnionym lub podwyższonym pulsem. Często jednak zdarza się tak, że dziecko ocenione niżej w pierwszej minucie życia w następnej ocenianej otrzymuje już maksymalną liczbę punktów. Ostatnie miejsce na podium zajmują noworodki ocenione poniżej 4 punktów. Te maluszki wymagają szczególnej troski i opieki a ich stan określany jest jako zagrażający życiu.

Najważniejszy jest pierwszy oddech i towarzyszący pierwszy krzyk, nie nic bardziej widowiskowego i wzruszającego dla wszystkich na Sali porodowej jak właśnie pierwszy okrzyk nowego człowieczka. Jeśli wszystko przebiega prawidłowo maluch otrzymuje 2 punkty. Gdy oddech jest niemiarowy oceniany jest na 1 punkt, a gdy nie może złapać oddechu, potrzebna jest reanimacja i ocena wynosi 0. Ważne jest także zabarwienie skóry. Kolor skóry noworodka uzależniony jest od poziomu tlenu we krwi. Im mniej tlenu tym skóra bledsza a czasami nawet sina. Różowy maluch otrzymuje 2 punkty, blady noworodek z sinymi nóżkami lub rączkami 1 punkt, a sina skóra na całym ciele oceniana jest na 0.

Następnie kolej na serce. Po odcięciu pępowiny, malec zostaje odcięty od naczyń pępowinowych a otwór między prawa i lewą częścią serca zamyka się – jeśli serce naszej pociechy bije 100 uderzeń na minutę jest to warte 2 punkty, poniżej 100 – 1 punkt a bez wyczuwalnego tętna 0 punktów i potrzebna jest reanimacja. Napięcie mięśni jest także oceniane na podstawie zachowania zgiętych rąk i nóg. Jeśli mięśnie stawiają opór przy próbie prostowania wszystko jest w porządku na 2 punkty, przy napięciu zbyt słabym 1, a malec o wiotkim ciele 0. Ostatnią badaną kategorią są odruchy. Maluch może się wówczas pierwszy raz w swoim życiu przeciwstawić i okazać niezadowolenie podczas osuszania nosa. Obserwowane są jego miny, grymasy na twarzy. Kichanie i niezadowolenie oceniane są na 2 punkty, samo niezadowolenie z tego nieprzyjemnego przeżycia na 1 punkt a brak reakcji na O. Suma wszystkich punktów pozwala na obiektywną ocenę kondycji naszej pociechy.