Jak wygląda życie osób dotkniętych anhedonią? Najogólniej mówiąc – bez umiejętności odczuwania radości i przyjemności. Co prawda, nie można postawić znaku równości między anhedonią i depresją, ponieważ anhedonia może pojawiać się u osób, u których nie dochodzi do zaburzeń depresyjnych. Jednak bardzo często stanowi objaw depresji – choroby, która nieleczona może skończyć się tragicznie. Jak radzić sobie, gdy nic nas nie cieszy, a uśmiech pozostaje jedynie wspomnieniem?
Co to jest anhedonia?
Jakie są objawy anhedonii?
Anhedonia – gdy nic nie wywołuje emocji
Anhedonia to zaburzenie występujące u osób, które utraciły umiejętność odczuwania radości. Autorem terminu był francuski psycholog i filozof Théodule-Armand Ribot, który sto lat temu określił w ten sposób niezdolność do przeżywania satysfakcji. Anhedonia dotyczy różnorodnych przyjemności – zarówno cielesnych, duchowych, jak i intelektualnych. Sytuacje i zdarzenia, które wcześniej były źródłem miłych doznań, przy anhedonii zupełnie przestają cieszyć.
Nie można postawić znaku równości między anhedonią i depresją – jednak anhedonia pozostaje jednym z kluczowych objawów zaburzeń depresyjnych. Mimo to należy pamiętać, że może też występować całkowicie odrębnie lub towarzyszyć innym zaburzeniom psychicznym, np. zespołom uzależnień czy schizofrenii.
Choć anhedonię najczęściej przedstawia się jako stan związany z nieumiejętnością odczuwania doznań pozytywnych, warto zauważyć, że pojęcie jest znacznie szersze. Osoby z takim zaburzeniem nie odczuwają również innych emocji, np. negatywnych. Anhedonia w wielu przypadkach wiąże się z brakiem żywiołowości i przekłada na kontakty międzyludzkie. Coraz częściej zaburzenie to definiuje się jako problem społeczny, który bywa przyczyną poważnych nieporozumień między osobą dotkniętą anhedonią a otoczeniem, zwłaszcza ludźmi emocjonalnymi, spontanicznymi. Okazywanie emocjonalnego i psychicznego zaangażowania w kontaktach z innymi to filar komunikacji niewerbalnej.
Jak pomóc osobie z anhedonią?
Anhedonia to stan niełatwy dla bliskich i przyjaciół osoby zaburzonej. Często łączy się z niezrozumieniem, wywołuje irytację, złość. Co robić? Jak pomóc w takiej sytuacji?
Pierwszy, najważniejszy krok stanowi wizyta u wykwalifikowanego psychologa i proces diagnostyczny, który ustala, czy anhedonii nie towarzyszą inne zaburzenia. Zdarza się, że konieczna jest konsultacja psychiatryczna, zwłaszcza przy podejrzeniu depresji. Specjalista ustala, czy u pacjenta występuje jedynie chandra, czy stan jest poważniejszy. Badanie obejmuje przede wszystkim rozmowę z osobą dotkniętą anhedonią, czasem również z jej bliskimi.
Żeby udać się do specjalisty i wykonać ten najważniejszy krok, najpierw trzeba zdobyć się na odwagę i przyznać przed sobą, że problem istnieje. Wielu pacjentów nie potrafi zaakceptować własnych słabości i nie zgłasza się po fachową pomoc. Kiedy nie można stanąć oko w oko z problemem, pozostaje jedynie stopniowa, postępująca izolacja od otoczenia. Dlatego tak istotna bywa rola bliskich osoby zaburzonej, którzy w delikatny i pełen zrozumienia sposób mogą przekonać ją do specjalistycznej porady i – jeśli to konieczne – rozpoczęcia leczenia. Warto skorzystać z tej szansy – tym bardziej że istnieje szereg leków przeciwdepresyjnych, które mogą odmienić życie – zarówno pacjentów, jak i ich otoczenia.
Co o tym sądzisz?