To, co dzieje się z ciałem kobiety w ciąży jest widoczne na pierwszy rzut oka. Jednak oprócz zmian wizualnych, czyli powiększenia piersi, brzucha i innych cech typowych dla tego okresu, zachodzą również burzliwe zmiany w strefie hormonalnej. Od samej chwili zapłodnienia wzrasta wydzielanie hormonów: oprócz tych „starych” czyli obecnych wcześniej, pojawiają się nowe, które występują tylko w ciąży. Powodują one liczne skutki uboczne takie jak zgaga, nudności, zaparcia i niestabilność emocjonalna, czyli zmienny, pogorszony nastrój. Rewolucja hormonalna jest jednak niezbędna do wytworzenia jak najlepszych warunków dla rozwoju płodu.
Co to jest burza hormonów?
Jakie hormony są aktywne podczas ciąży?
Jednym z najważniejszych hormonów, który jest produkowany w niewielkich ilościach już przed ciążą, jest progesteron. Jego poziom wzrasta aż stukrotnie, gdy jajeczko zostaje zapłodnione. Wówczas można powiedzieć, że „jest w swoim żywiole”, gdyż reguluje funkcjonowanie łożyska. Zapobiega też przedwczesnym i silnym skurczom. Stopniowo przygotowuje ciało do porodu, a także piersi do produkcji mleka. Poziom progesteronu spada dopiero przed porodem.
Jest również przyczyną skutków ubocznych:
- Po spadku jego poziomu po porodzie, może stać się przyczyną wahań nastroju lub nawet depresji poporodowej.
- Rozluźnia układ rozrodczy i pokarmowy, przez co powoduje wzdęcia, zaparcia i zgagę.
- Zatrzymuje wodę w organizmie, co staje się przyczyną obrzęków.
- Może być przyczyną krwawienia z nosa i żylaków, ponieważ rozszerza żyły.
- Powoduje ciemnienie brodawek sutkowych, krocza, kreski na brzuchu, pępka.
- Produkcja mleka staje się przyczyną bólu i tkliwości piersi.
- Gruczoły łojowe pracują intensywniej, przez co szybciej przetłuszczają się włosy, a na twarzy mogą pojawiać się wypryski.
Inne hormony aktywne w czasie ciąży:
- Estrogeny – czyli hormony kobiecości, które podtrzymują ciążę i odpowiadają za przyjęcie zarodka w śluzówce macicy. Wpływają również na wytworzenie kanalików mlekowych w piersiach. Dodają przyszłym mamom urody (włosy stają się gęstsze, błyszczące, skóra gładsza, sylwetka zaokrąglona). Po porodzie ich stężenie spada. Skutki uboczne to nastroje depresyjne po porodzie, a także możliwość krwawienia z dziąseł i nosa.
- Prolaktyna – jej poziom wzrasta dziesięciokrotnie w czasie ciąży, hamuje u kobiety zainteresowanie seksem, skupiając jej uwagę na dziecku. Dzięki niej wytwarza się pokarm w piersiach. Nie ma skutków ubocznych, wręcz przeciwnie – same plusy. Hamuje owulację, dzięki czemu zapobiega zbyt szybkiemu zajściu w następną ciążę i polepsza relacje matki z noworodkiem. Podobnie działa oksytocyna, która powoduje skurcze macicy w trakcie porodu, również umacnia relacje matki i dziecka.
- Relaksyna – wytwarzana jest przez jajniki tylko w trakcie ciąży. Przygotowuje kanał rodny do wyjścia dziecka na zewnątrz, rozluźnia więzadła kości spoiwa łonowego. Ma jednak przykre skutki uboczne w postaci tępego bólu w okolicy łona.
- Gonadotropina – produkcja tego hormonu następuje w 7 dniu po zapłodnieniu, odgrywając ważną rolę w produkcji m.in. progesteronu. Występuje wyłącznie w ciąży. Jest odpowiedzialna za nudności i wymioty w pierwszym trymestrze.
- Hormon luteinizujący – również pobudza do zwiększenia produkcji progesteronu i działa na mięsień macicy rozkurczowo.
Co o tym sądzisz?