Obecność kwasów nienasyconych omega-3, omega-6 i omega-9 jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Każdy z nich pełni odmienną funkcję, dlatego ważna jest dbałość o utrzymanie prawidłowych proporcji. Bardzo istotne jest zatem posiadanie wiedzy o źródłach wymienionych kwasów w pożywieniu, aby tak komponować posiłki, by gwarantować organizmowi dostateczne ilości tych zdrowych kwasów nienasyconych.
Kwasy omega 3, 6, 9 – czym są dla organizmu?
Każdy z trzech rodzajów wymienionych kwasów jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, choć charakteryzuje się odmiennym działaniem i ochroną przed rozmaitymi czynnikami zewnętrznymi, chorobami. Przynależność do grupy dobrych kwasów tłuszczowych i zbawienny wpływ ochronny kończy wątek podobieństw między nimi. Kwasy omega-3 i omega-6 należą do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, charakteryzujących się podwójnymi wiązaniami w cząsteczkach. Występują one pod szyldem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, których obecność jest konieczna, aby człowiek żył zdrowo, jednakże nie jest on w stanie sam sobie ich wytworzyć. Dlatego niezbędne jest dostarczanie organizmowi tej grupy kwasów w przyjmowanym pożywieniu. Z kolei kwas oleinowy omega-9 należy do przeciwstawnej grupy – kwasów jednonienasyconych, posiadających jedno wiązanie. Ten rodzaj związków organizm umie syntetyzować, niemniej i w tym przypadku konieczne jest dbanie o kontrolowanie jego poziomu. Zasadniczą różnicą pomiędzy kwasami jest ich odmienny wpływ na poziom lipidów, różne funkcje ochronne i zdrowotne, inne właściwości przy leczeniu chorób serca czy krążenia. Pomocne w utrzymaniu właściwej kondycji zdrowotnej jest utrzymywanie właściwej proporcji kwasów w codziennej diecie.
Stosunek omega-3 do omega-6
Zasadniczo przyjmuje się, iż kwasy te powinny występować w proporcji 1:6 w przewadze kwasu omega-6. Znajduje to proste uzasadnienie w gospodarce metabolicznej organizmu. W trakcie przemian metabolicznych, z kwasu omega-3 wytwarzają się związki o charakterze przeciwzapalnym, natomiast z kwasu omega-6 hormony stanu zapalnego. Konieczne jest zatem utrzymanie tej proporcji, by nie doszło do niekorzystnego działania kwasów. Bardzo często to zalecenie jest bagatelizowane z powodu nadmiernego spożywania tłuszczy roślinnych, zawierających dużo kwasów tłuszczowych omega-3, i jednocześnie niedostatecznego spożywania pokarmów posiadających w składzie omega-6 (np. ryb).
W czym są kwasy omega-3?
Kwasy omega-3 mają ogromny wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Z jednej strony obniżają poziom LDL – tzw. cholesterolu złego, z drugiej podnoszą poziom HDL – tzw. cholesterolu dobrego. Jednak ich najbardziej cennym działaniem jest obniżenie poziomu trójglicerydów, a także silne właściwości przeciwzapalne, stosowanie w profilaktyce i chorobach wielu chorób (poprawiają pracę mózgu, serca, zapobiegają zakrzepom i zatorom, budują odporność organizmu). Najbogatszym źródłem kwasów omega-3 są tłuste ryby, np. halibut, łosoś, śledź, makrela oraz owoce morze, orzech włoski, olej lniany.
Omega-6 działanie
Kwasy omega-6 obniżają poziom złego cholesterolu LDL, nie mają wpływu na poziom trójglicerydów. Ich zdrowotne właściwości wskazują na kontrolowanie pracy serca, nerek, układu trawiennego. Kwasy omega-6 można znaleźć w olejach – słonecznikowym, kukurydzianym, sojowym, orzechach ziemnych, awokado, słoneczniku, sezamie, pestkach dyni.
Kwasy omega-9
Kwasy tego typu obniżają poziom złego cholesterolu, nie wpływając przy tym negatywnie na poziom dobrego. Wspomagają pracę serca, regulują prawidłowe ciśnienie we krwi, chronią przed nowotworami i miażdżycą. Najbogatsze źródła kwasów omega-9 znajdują się w olejach – rzepakowym, sezamowym, sojowym oraz w orzechach ziemnych. W trosce o właściwy poziom kwasów omega-3,6,9 można przyjąć, iż dorosły człowiek powinien tygodniowo spożyć porcję tłustej ryby o wadze 100 g. Jeśli jednak z jakichś powodów nie je ryby, można tę dawkę zastąpić, pijąc tran lub stosując suplementy.
Co o tym sądzisz?