Osteoporoza, o której mówi się, że jest chorobą cywilizacyjną, zbiera ogromne niechlubne żniwo. W wielu przypadkach, jest niestety efektem niewłaściwego trybu życia. Narażeni są na nią szczególnie mieszkańcy państw wysokorozwiniętych, którzy wiodą określony styl życia - dużo pracują, dużo siedzą, dużo jedzą, mało odpoczywają i mało się ruszają.
To choroba, która jest wynikiem niewłaściwego metabolizmu tkanki kostnej. Pod wpływem różnych czynników, proces niszczenia tkanki kostnej jest szybszy, niż jej odbudowa. Zachwianie równowagi pomiędzy obydwoma procesami, prowadzi do trwałego ubytku kości i obniżenia ich jakości. Zmiany te prowadzą w następnej kolejności do częstych złamań, które mogą powstać nawet w wyniku niewielkich urazów. Czasem mogą wystąpić nawet samoistnie.
Osteoporoza – metaboliczna choroba kości
Osteoporoza pierwotna, która jest wynikiem naturalnych procesów starzenia się, dotyka najczęściej kobiety w okresie po menopauzie oraz mężczyzn po ukończeniu 65 lat. W przypadku kobiet, do osteoporozy przyczyniają się zmiany hormonalne, zwłaszcza zaś niedobór estrogenu. W okresie klimakterium, lekarze zalecają pacjentkom profilaktycznie hormonalną terapię zastępczą, która zapewnia im lepsze samopoczucie i chroni właśnie przed osteoporozą.
Jakie są inne przyczyny osteoporozy? Na wystąpienie osteoporozy może mieć wpływ niewłaściwy tryb życia, w którym brakuje np. odpowiedniej diety. Dla dobrego stanu kości, bardzo istotny jest wapń i fosfor w organizmie. Żeby je pozyskać, trzeba spożywać potrawy z udziałem nabiału, mięsa, ale też warzyw. Jeśli ich brakuje w codziennym jadłospisie, osteoporoza może przyspieszać w rozwoju. Prawdziwym zabójcą kości jest siedzący tryb życia. Dodajmy jeszcze, że do prawidłowego wchłaniania wapnia niezbędna jest witamina D. Jest ona w organizmie człowieka produkowana pod wpływem promieni słonecznych. Ażeby ją naturalnie wytworzyć, ważne jest przebywanie na świeżym powietrzu.
Istnieje jeszcze inny typ osteoporozy - osteoporoza wtórna. Na nią nie ma się specjalnego wpływu w sposób profilaktyczny. Łamliwość kości jest bowiem efektem bardzo często innych schorzeń, albo też przyjmowania leków, objawiających się takim skutkiem ubocznym. Leczenie zaburzeń hormonalnych przy nadczynności albo niedoczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, jak również cukrzyca czy przedwczesna menopauza – to choroby, które mogą zaburzyć i gospodarkę hormonalną w organizmie i doprowadzić do wystąpienia skutków ubocznych leków. Z kolei przy występowaniu chorób układu pokarmowego, dochodzi do złego wchłaniania, m.in. tak potrzebnego dla kości - wapnia. Osteoporoza bardzo często występuje równolegle z chorobami reumatycznymi. Stany zapalne utrzymujące się w sposób przewlekły osłabiają poważnie układ kostny.
Objawy i grupa ryzyka
Osteoporoza objawia się zmniejszeniem gęstości kości, osłabieniem ich struktury oraz zwiększoną podatnością na złamania. Długo bywa nie zdiagnozowana. Nie daje bowiem wcześniejszych symptomów. Utrata tkanki kostnej jest długo niezauważalna. Stopień zagrożenia tą chorobą wzrasta z wiekiem. Stopniowo następuje proces utraty tkanki kostnej, który zaczyna się już po 30 roku życia i nasila w okresie menopauzalnym. Dolegliwości z nią związane zaczynają odczuwać kobiety w stadium przedmenopauzalnym po 40. roku życia. Prawie 40 procent kobiet w wieku 50+, jak wykazują badania, ulega złamaniu kości na skutek osteoporozy. Te dane biją na alarm. Ich wyniki wskazują, że trzeba w odpowiednim czasie poddać się działaniom profilaktycznym. U kobiet po menopauzie następuje jeszcze szybsza utrata tkanki kostnej - od 2 do 3% rocznie.
Złamania i co wtedy?
W początkowej fazie rozwoju osteoporozy, brak jest jednoznacznych objawów tej choroby. Identyfikowana jest zwykle wówczas, gdy dojdzie do złamania kości. Wtedy zdiagnozowanie osteoporozy najczęściej wychodzi na badaniu u ortopedy. Najczęściej spotykanym złamaniem jest złamanie kręgów. Jest ono dość mało jednoznaczne przy osteoporozie. Przebiega bowiem niejawnie, objawiając się wystąpieniem specyficznego garbu, co zaczyna wpływać znacząco na problemy z poruszaniem się. Towarzyszy temu silny ból, pogorszenie nastroju, zaś w skrajnych przypadkach nawet depresja. Myli się to często z typowym objawem podeszłego wieku. Poza tym silne i nagłe bóle kręgosłupa mogą zwiastować złamany krąg lub kręgi, a one mogą wywoływać ucisk na pobliskie korzenie nerwowe. Ból się wtedy potęguje, drętwieją kończyny, może nawet wystąpić częściowy niedowład. W końcu może dojść do złamania kości długich - najczęściej kości przedramienia albo kości udowej. Są to ciężkie, niebezpieczne i bardzo bolesne złamania. Prowadzą następnie do zniekształcenia tkanek wokół złamania, a w konsekwencji - problemów z poruszaniem się.
Leczeniu osteoporozy jest w zasadzie procesem minimalizowania i eliminowania ryzyka wystąpienia złamań. W konsultacji z lekarzem zwykle ustala się kurację polegająca na przyjmowaniu odpowiednich leków. Jednak oprócz tego sam chory musi zadbać w osteoporozie o prawidłową dietę i właściwy tryb życia. Zwykle ortopeda zaleci indywidualnie dobrany zestaw ćwiczeń i wzbogacenie diety w konsultacji z dietetykiem. Obrana metoda leczenia uzależniona jest w takiej sytuacji, od rodzaju występującej osteoporozy. Wśród leków, jakie są dostępne na rynku na tę chorobę, w ostatnim czasie jest m.in. Calperos - jeden z preparatów, które pomagają uzupełnić poziom wapnia w organizmie. Jest on dostępny bez recepty i w wielu formatach, więc teoretycznie można się zaopatrzyć w niego samemu w aptece. Zawsze jednak warto ustalić jego przyjmowanie w konsultacji z lekarzem, w kontekście całego przebiegu choroby i stadium jej zaawansowania.
Co o tym sądzisz?