Zawał serca często bywa postrzegany jako wyrok. Nie zawsze jednak tak jest – często dochodzi do zawału, ale właściwe i szybkie zareagowanie daje dużą szansę na przeżycie i późniejsze normalne funkcjonowanie. Czym właściwie jest zawał serca? Wyrażenie to określa obumarcie części mięśnia sercowego, powodowane jego niedokrwieniem. Bardzo często jest to proces nieodwracalny, kiedy giną wszystkie komórki. Jednak nie jest to regułą. Niekiedy tracą tylko swe zdolności na jakiś czas, i wtedy kluczowe jest szybkie dostarczenie im krwi z tlenem, a tym samym danie szansy na podjęcie przez serce na nowo pracy. Nie obędzie się bez konsekwencji, bo mięsień sercowy po zawale będzie osłabiony, dlatego konieczne jest zadbanie o leczenie serca i jego rehabilitację po zawale.
Co się dzieje w organizmie w trakcie zawału?
Potocznie wszyscy używają tego wyrażenia – niemniej nie każdy wie, co tak naprawdę dzieje się z organizmem w trakcie przechodzenia zawału. Najogólniej rzecz ujmując, dochodzi do zawału wskutek zablokowania przepływu krwi poprzez zwężenia (blaszki miażdżycowe) tworzące się w tętnicach doprowadzających krew do serca. Jeśli blaszka pęka, mówimy o wspomnianym zawale serca – odczuwanym jako piekący ból w okolicy mostka, który może promieniować na inne części ciała i powodować odrętwienie kończyn. U niektórych osób występują także dodatkowe symptomy, takie jak: omdlenie, duszności, bóle brzucha. Zazwyczaj nie da się nie zauważyć, że doszło do zawału, choć zdarza się i tak, że niektórzy nic nie odczuwają.
Zawał serca – leczenie
Podjęte przez lekarza czynności po przebytym zawale zależą od tego, ile trwał ból, jak szybko dowieziono pacjenta do szpitala, zaobserwowane zmiany w trakcie badania EKG. Zazwyczaj praktykuje się albo leczenie farmakologiczne albo inwazyjne. Zachowawcze leczenie farmakologiczne polega na podaniu tlenu, nitrogliceryny, leków przeciwpłytkowych, przeciwkrzepliwych i uspokajających. Leczenie inwazyjne z kolei przeprowadza się przy pomocy koronarografii lub przezskórnej angioplastyki. Angioplastyka polega na poszerzaniu zwężonej tętnicy za pomocą małego balonu umieszczonego na końcu cewnika, który lokowany jest wewnątrz naczyń krwionośnych.
Koronarografia przebiega analogicznie, balon umieszcza się w tętnicy udowej lub w tętnicy na przedramieniu. Balon wprowadza się łatwo, ulega on rozprężeniu dopiero w miejscu zwężenia tętnicy, doprowadzając do udrożnienia naczynia i ułatwiając przepływ krwi. Kolejnym krokiem w trakcie tego inwazyjnego zabiegu jest umieszczenie stentu wewnątrz tętnicy. Jest to swoisty bloker, uniemożliwiający ponowne zwężenie. Zabieg musi być poprzedzony przyjęciem leków przeciwpłytkowych i przeciwkrzepliwych. Metoda ta cieszy się dużą skutecznością, grozi jednak również powikłaniami, możliwym wystąpieniem krwawień.
Po przebytym zawale stosuje się także leczenie metodą klasyczną, polegającą na wszczepieniu w serce pomostów umożliwiających przepływającej krwi omijanie miejsc zwężeń. Takie pomosty tworzy się, pobierając żyłę z nogi lub tętnicy. Tzw. zabieg by-passów jest poważnym zabiegiem operacyjnym, stwarzającym ryzyko wystąpienia powikłań.
Rehabilitacja po zawale
Założenie stentu wymusza przyjmowanie po zabiegu leków hamujących płytki krwi, dlatego też pacjent po operacji musi około 12 godzin leżeć, nie wstawać z łóżka, nie zginać nogi, dzięki czemu unika się powikłań, krwotoków, powstaniu krwiaków, tętniaków, zwężeń naczyń. Drożność stentu utrzymuje się poprzez przyjmowanie leków przeciwpłytkowych. Konieczne jest przestrzeganie zaleceń lekarza w tym zakresie – zaprzestanie przyjmowania leków bez konsultacji lekarskiej może skutkować ponownym zawałem serca. Dodatkowo, chorzy otrzymują leki spowalniające pracę serca i obniżające ciśnienie oraz obniżające poziom cholesterolu. Po przebytym zawale pacjent musi zmienić tryb życia, unikać używek, zmienić dietę (jeść dużo warzyw i ryb)i jeśli jest taka konieczność – zredukować wagę.
Co o tym sądzisz?