Rycyna w powszechnej świadomości znana jest jako silna, śmiertelna trucizna. Czym w ogóle jest rycyna? Najprościej opisać tę substancję jako białko pozyskiwane z rośliny przypominającej wyglądem mlecz. To nasiona rycyny stanowią największe zagrożenie po ewentualnym spożyciu, bo to właśnie w nich kryje się największe stężenie trującej substancji. Spożycie choćby kilku ziarenek w krótkim czasie może doprowadzić najpierw do wyniszczenia kluczowych narządów wewnętrznych, co skutkuje finalnie szybką śmiercią. Na czym polegają toksyczne właściwości rycyny? Jakie są objawy zatrucia? Czy możliwe jest zapobieżenie w odpowiednim czasie skutkom spożycia tej toksyny?
Rycyna – co to jest i gdzie można się z nią spotkać?
Rycyna, kojarzona jako trucizna, to toksyczne białko zawarte w nasionach, łodydze i liściach rącznika pospolitego. Jej największe ilości pozyskuje się z odpadów z nasion rącznika. Znanym wytworem otrzymywanym z rycyny jest olejek rycynowy, który powstaje w wyniku wyciskania tłoczonego na zimno oleju z nasion rącznika pospolitego, a następnie wygotowywania go, co redukuje toksyczne właściwości toksyny. Olejki rycynowe i różne ekstrakty znajdują zastosowanie zarówno w kosmetologii, jak i w medycynie.
W jaki sposób można się zatruć rycyną?
Skoro rycyna powszechnie identyfikowana jest z trucizną, to pozostaje pytanie, w jaki sposób jej niepożądane ilości mogą dostać się do organizmu i doprowadzić do zatrzymania funkcji? Do takiego zatrucia może dojść wskutek nieświadomego spożycia skażonego jedzenia, podczas inhalacji, w trakcie której wdychane są zatrute opary, no i w efekcie wstrzyknięcia tej substancji do organizmu. Najmniejsze ilości rycyny w organizmie doprowadzają do nieodwracalnych szkód, przy czym śmiertelna dawka wynosi 0,5 mg. Jak to możliwe, by takie śladowe ilości tej substancji skutkowały takim dramatycznym rozwojem sytuacji? Otóż działanie rycyny opiera się na hamowaniu funkcjonowania rybosomów – miejsc, gdzie wytwarzane są białka, będące podstawowym budulcem organizmu człowieka. Zahamowanie produkcji białek doprowadza do uszkodzenia funkcji ochronnej błony komórkowej. Dochodzi do uszkodzenia DNA i ostatecznego usunięcia komórki z organizmu. W organizmie człowieka skutkuje to tym, że dochodzi do zmian zapalnych powodujących owrzodzenie i krwotoki w układzie pokarmowym, martwicy kanalików nerkowych, niebezpiecznego spadku poziomu glukozy, przewlekłego zapalenia płuc, zmian wrzodziejących w drogach oddechowych.
Zatrucie rycyną – trucizna w domu
Objawy zatrucia rycyną pojawiają się niemalże natychmiastowo po dostaniu się niepożądanych ilości tej substancji do organizmu. Nieunikniona będzie gorączka, nadmierna potliwość, pojawiające się wymioty, odwodnienie, brak moczu, rozszerzenie źrenic, doznawanie halucynacji. W dużej mierze symptomy, które pojawiają się wskutek zatrucia rycyną mogą przybierać różną formę, w zależności od drogi, którą dostają się do organizmu. W przypadku drogi domięśniowej, pojawia się ból mięśni i powiększenie węzłów chłonnych. Nieco inaczej to wygląda w sytuacji, kiedy rycyna dostaje się do organizmu drogą pokarmową. Pojawiają się krwawe biegunki i wrzody w układzie pokarmowym, powiększa się wątroba. Jeśli ta szkodliwa substancja przenika drogą oddechową, nieuniknione będą objawy alergii czy obrzęku płuc.
Czy można się wyleczyć z zatrucia rycyną?
Skoro zatrucie rycyną powoduje tak poważne spustoszenie w organizmie, rodzi się pytanie, czy jest to przypadłość, którą można wyleczyć. I niestety, medycyna nie udziela w tym przypadku pozytywnej odpowiedzi. Nie wynaleziono dotychczas skutecznego środka zaradczego na to zatrucie. Próbuje się to robić, wykorzystując metodę dializ, co nie przynosi spodziewanego efektu. Dlatego też przy zatruciu rycyną jedynym działaniem, które się podejmuje, to poddawanie pacjenta stałej obserwacji, łagodzenie objawów stanu zapalnego i próba leczenia niewydolności narządów wewnętrznych.
Co o tym sądzisz?