Zespół jelita drażliwego – jak rozpoznać i jak sobie radzić?

Jest jedną z najczęściej występujących chorób przewodu pokarmowego. Polega na bólach brzucha i nieregularności wypróżnień, jest więc bardzo kłopotliwa w codziennym życiu. Zespół jelita drażliwego to choroba przewlekła, dotykająca zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn. Zaburzenie rytmu wypróżnień nie jest tutaj uwarunkowane czynnikami organicznymi lub biochemicznymi. Do dziś nie wyjaśniono przyczyny występowania tego schorzenia.

Pierwsze objawy choroby obserwuje się najczęściej pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Coraz częściej mówi się, że przyczyna tkwi w uwarunkowaniach genetycznych, ponieważ choroba ta często występuje rodzinnie. Do zaburzeń w strefie jelit przyczyniają się także uwarunkowania psychiczne – czyli stres lub depresja.

Jak rozpoznać chorobę?

• Gdy występują bóle brzucha, o zmiennym nasileniu zlokalizowane głównie w podbrzuszu.
• Bólom brzucha towarzyszy biegunka lub zaparcia albo też naprzemienna biegunka z zaparciami. 
• Wypróżnienie zwykle przynosi ulgę i ból ustępuje, zwykle pojawiają się także wzdęcia i nadmierna produkcja gazów jelitowych.
• Warunkiem rozpoznania zespołu jest utrzymywanie się dolegliwości przez co najmniej 3 miesiące.

Oczywiście specjalista zleci serię odpowiednich badań, aby ustalić, czy jest to zespół jelita drażliwego – m.in. badania kału, morfologię krwi, badanie moczu, OB., czasem również kolonoskopię. Jak można złagodzić objawy choroby za pomocą zmiany nawyków lub domowych sposobów? Po pierwsze: jedz lekko. Żadnych ciężkostrawnych posiłków, tylko:

• jedz regularnie, około 4–5 małych posiłków dziennie,
• spożywaj bez pośpiechu, najlepiej na siedząco i w spokojnej atmosferze,
• gotuj jedzenie w wodzie i na parze, jeśli pieczesz – najlepiej w folii, duszenie – tylko bez tłuszczu.
• unikaj dań smażonych i potraw z grilla,
• jedz chude mięso, ryby i wędliny,
• wprowadź przyprawy o wyłącznie łagodnym smaku: sok z cytryny, melisę, koperek, pietruszkę, majeranek, goździki, wanilię, bazylię, estragon, zioła prowansalskie, tymianek, kminek.
• jeśli miewasz biegunki, postaw na produkty bogate w błonnik, którego zalecane spożycie to aż 40–50 g dziennie.

W przypadku biegunek unikaj:

• produktów o bardzo słodkim smaku, jak np. słodkich soków, miodu, śliwek, wiśni, brzoskwini itd.
• gum do żucia,
• żelek, dżemów i galaretek.

W przypadku zaparć:

• warzyw kapustnych i strączkowych,
• cebuli, czosnku i pora
• serów żółtych i topionych, tłustych mięs i wędlin
• ryżu, czekolady, mocnej herbaty
• jagód, kakao.

W przypadku wzdęć:

• tłustych i ciężkich dań,
• ostrych przypraw
• kapusty (gotowanej, smażonej, duszonej, obojętnie), warzyw strączkowych,
• cebuli, czosnku, por, pieczywa razowego, żytniego,
• napojów gazowanych.